ಏನಾಯ್ತು 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ..? – ರೈಲ್ವೆ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಗಳು..!

ವರದಿ: ಅಕ್ಷಯ್​ ಕುಮಾರ್​, ಸಂಪಾದಕರು, ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ

ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ರೈಲು ದುರಂತಕ್ಕೆ 288 ಮಂದಿ ಅಮಾಯಕರು ಜೀವ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಎದ್ದಿವೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೈಲು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ನಿಧಿ:

2017-18ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ನಿಧಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿಯೇ ಐದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಅನುದಾನ ನೀಡುವ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್​ನಲ್ಲೂ ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ 20 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ತೆಗೆದಿಡುವ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು.  

2017-18ರ ಅಂದಾಜು ಮತ್ತು ಪರಿಷ್ಕೃತ ಬಜೆಟ್​ನಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿಯೇ 20 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ತೆಗೆದಿಟ್ಟಿದ್ದಾಗಿ 2018ರ ಮಾರ್ಚ್​ 28ರಂದು ರೈಲ್ವೆ ಖಾತೆ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ರಾಜೇಶ್​ ಗೋಹೈನ್​ ಅವರು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು. 

ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆಂದೇ ಮೀಸಲಾದ ಈ ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಆರು ರೀತಿಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಮೂರು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕಾಮಗಾರಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.

1. ಸಿವಿಲ್​ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್​ ಕಾಮಗಾರಿ – ಹಳಿ ಕಾಮಗಾರಿ, ರೈಲ್ವೆ ಸೇತುವೆಗಳ ನವೀಕರಣ, ರೈಲುಗಳಿಗೆ ಅಲ್ಟ್ರಾಸೌಂಡ್​ ಪರೀಕ್ಷಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, 

2. ಲೆವೆಲ್​ ಕ್ರಾಸಿಂಗ್​ನಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷತೆ ಕಾಮಗಾರಿ

3. ರೈಲು ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ರೈಲುಗಳ ಡಿಕ್ಕಿ ತಪ್ಪಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್​ ಇಂಟರ್​ಲಾಕಿಂಗ್​ನಲ್ಲಿ ಹಳೆಯದಾದ ಸಿಗ್ನಲ್​ಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸುವುದು 

2 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಬಳಕೆ:

2017ರಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವರಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಪಿಯೂಷ್​ ಗೋಯಲ್​ ಅವರು 

ಐದು ವರ್ಷದ ಬದಲಿಗೆ ಕೇವಲ 2 ವರ್ಷದಲ್ಲೇ ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದಾಗಿಯೂ, ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದರು.

ಘೋಷಣೆಯಷ್ಟೇ, ಅನುದಾನ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ:

2017-18ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೈಲು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ನಿಧಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 2022ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ವೇಳೆಗೆ 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ರೈಲ್ವೆ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು.

ಆದರೆ ಮಹಾಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧಕರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ನಿಧಿಗೆ ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಬರೀ 4,225 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಷ್ಟೇ.

ಹಳಿಗಳ ನವೀಕರಣಕ್ಕೂ ಅನುದಾನ ಕಡಿತ:

ಮಹಾಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ ಹಳಿಗಳ ನವೀಕರಣಕ್ಕೂ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಅನುದಾನ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿತ್ತು.

2018-19ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 9,600 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಅನುದಾನ ನೀಡಿದ್ದರೆ 2019-20ರ ವೇಳೆಗೆ 7,400 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗೆ ಕುಸಿಯಿತು.

ಅನಗತ್ಯ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ನಿಧಿ ಬಳಕೆ:

ರೈಲು ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಹಣವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಗಳ ಅನಗತ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮಹಾ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಹಳಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲೂ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ:

2017-18ರಿಂದ 2020-21ರ ವೇಳೆಗೆ ಸಂಭವಿಸಿರುವ ರೈಲು ಅಪಘಾತಕ್ಕೆ ರೈಲ್ವೆ ಹಳಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ಮಹಾ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ. ಹಳಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 30ರಿಂದ ಶೇಕಡಾ 100ರಷ್ಟು ಕುಸಿತ ಆಗಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ರೈಲ್ವೆಯ ಒಂದು ವಲಯದಲ್ಲಿ 32 ಹಳಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು, ಆದ್ರೆ 16 ಹಳಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯಷ್ಟೇ ಆಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವಲಯದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವಾಲಯದ ನಿಗದಿತ 18 ಪರಿಶೀಲನೆಗಳ ಬದಲು ಕೇವಲ 3 ಪರಿಶೀಲನೆಯಷ್ಟೇ ನಡೆಸಿದೆ.

ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊರತೆ, ಬಳಕೆಯಾಗದ ಉಳಿದ ಹಳಿ ಯಂತ್ರಗಳು:

ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಡಿಸೆಂಬರ್​ನಲ್ಲಿ ಮಂಡನೆಯಾದ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಹಳಿ ಯಂತ್ರಗಳು ಬಳಕೆಯಾಗದೇ ಉಳಿದಿದ್ದವು.

ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊರತೆ:

ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊರತೆ 1 ಲಕ್ಷದ 41 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ. ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಲೋಕೋ ಪೈಲಟ್​ಗಳ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಪ್ರಯಾಣದ ಒತ್ತಡ ಇರುವುದು ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.

ಅಪೂರ್ಣ ಕವಚ:

ಭಾರತದ ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗದ ಉದ್ದ 67,956 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್​. 2022ರ ಡಿಸೆಂಬರ್​ನಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವೇ  ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ 1,455 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್​ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ರೈಲು ಅಪಘಾತ ತಡೆಗಾಗಿಯೇ ಇರುವ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಕವಚ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಜೊತೆಗೆ ಮುಂಬೈ-ದೆಹಲಿ, ದೆಹಲಿ-ಹೌರಾ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ 3 ಸಾವಿರ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್​ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲೂ ಕವಚ ಅಳವಡಿಕೆ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. 

ರೈಲು ಅಪಘಾತ ಸಂಭವಿಸಿದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವ ರೈಲುಗಳಿಗೆ ಕವಚ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. 

ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಗ್ಗದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕವಚ. ಇದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಭರಿಸಿರುವ ವೆಚ್ಚ 16 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ.